By zrozumieć współczesność, trzeba znać historię. Ci, którzy jej nie znają skazani są na powtarzanie błędów przeszłości. Donosimy o publikacji, która zawiera doniesienie o jak się wydaje – jednym z najstarszych udokumentowanych przypadków użycia baronii chemicznej.
W artykule S. Jamesa (2011) opublikowanym w czasopiśmie „American Journal of Archaeology”, tom 115, nr 1, znajduje się wzmianka o ciekawym odkryciu wskazującym na celowe użycie chemii jako broni. Analiza wykopalisk w Dura-Europos, na terenie ważnego rzymsko-partyjskiego miasta granicznego w Syrii, wskazuje na taktykę celowego użycia chemii do obrony.
Podczas oblężenia miasta wykonywano podkopy mające na celu otworzenie drogi dla atakujących. Tak było podczas oblężenia Sasanidów (ok. 256-257 r. n.e.).
Perscy saperzy kopią tunel próbując wysadzić mury i doprowadzić do ich zawalenia. Rzymianie odpowiadają własną kontrminą, wykutą od wnętrza miasta. Prawdopodobny przebieg zdarzeń, odtworzony na podstawie wykopalisk mógł wyglądać następująco. Gdy korytarze drążone przez Persów i Rzymian spotkały się, ci pierwsi rozpalili ognisko i dorzucili do ognia siarkę i bitum (materiał ropopochodny). Dym został skierowany na pozycje Rzymian. W ten sposób uśmiercili obrońców. Ślady wskazują, że Persowie prawdopodobnie ułożyli ciała zabitych i konających Rzymian pod ścianą, tworząc z nich barykadę, blokującą dalszy dostęp. Świadczą tym analizy chemiczne pozostałości. Powstała w taki sposób chmura dwutlenku siarki, unosząca się w górę rzymskiego tunelu, mogła ogłuszyć żołnierzy w ciągu kilku sekund, a jedyną drogę ucieczki z ciemnej, wąskiej przestrzeni blokowali im towarzysze za nimi. W tunelu znajdował się również jeden żołnierz Sasanidy, który pozostał w miejscu. Pozostałości jego zwłok prezentuje grafika.
W naszej ocenie mamy do czynienia z dokumentacją praktyki o wiele wcześniejszej, ale jest to najstarsze źródło potwierdzające celowe stosowanie broni chemicznej. W ten sposób przesuwamy znacznik czasu dla najstarszego udokumentowanego przypadku użycia chemii jako środka bojowego z Bitwy pod Legnicą (1241) na oblężenie Dura-Europos, Syria (256-257 r).
Grafika: Ofiary ataku chemicznego
Courtesy Yale University Art Gallery, Dura-Europos Excavation Archive
